— ქვეწარმავალთა ქვერიგი. აქვთ წაგრძელებული უკიდურებო, ქერცლით დაფარული სხეული, რომლის შეფერილობა ხშირად გარემოს ეხამება. თვალები დაფარული აქვთ გამჭვირვალე გარსით, რომელიც კანის ცვლისას სცილდებათ. დაფის აპკის და შუა ყურის უქონლობის გამო პრაქტიკულად მოკლებული არიან სმენას. მოძრაობენ კლაკვნით, მალების დახრილობის ცვლისა და მუცლის ფარების მოქმედების მეოხებით. 200-ზე ნაკლები მალა იშვიათად აქვთ. ამასთან ტანისა და კუდის მალები ერთნაირია. კვადრატული, ქიცვისებრი, ფრთისებრი, სასისა და ზედა ყბის ძვლები ერთმანეთთან და ქალასთან მოძრავადაა შეერთებული. ყბები დაკავშირებულია გამწელავი მყესით, რომელიც ხელს უწყობს საკვების ყლაპვისას პირის ღრუს მოცულობის გაზრდას. შხამიან გველებს ზედა ყბაზე განლაგებული აქვთ მილიანი ან ღარიანი კბილები, რომლებიც სადინარით უკავშირდება შხამიან ჯირკვლებს. კბენის მომენტში საფერთქლის კუნთი იკუმშება, ჯირკვალს აწვება და გამოიყოფა შხამი.

გველების შინაგანი ორგანოები წაგრძელებულია. ზოგიერთ სახეობას ერთ-ერთი ფილტვი ან სულ არ აქვს, ან სუსტად აქვს განვითარებული. შარდის ბუშტი ... კითხვის გაგრძელება »

ნიანგები (ლათ. Crocodilia) — ქვეწარმავალთა რიგი. მათი სიგრძე 2-5 მ, იშვიათად (ნილოსის ნიანგები, ქედიანი ნიანგები) 6 მ აღწევს. აქვთ გრძელი, გვერდებიდან შებრტყელებული კუდი, წაგრძელებული დინგი, მოკლე ფეხები, უკანა კიდურების თითებს შორის დაჭიმულია საცურაო აპკი. ნესტოები და თვალები (ვერტიკალური გუგით) ზემოთაა აწეული, რაც მათ საშუალებას აძლევს წყლიდან მხოლოდ თვალები და ნესტოები ამოყონ. ნესტოები და ყურის ხვრელები დაცულია სარქვლებით. სხეული, კუდი და კიდურები დაფარულია სწორკუთხოვანი რქოვანი ფარებით. ცხვირ-ხახა გამოყოფილია პირის ღრუსაგან მეორეული ძვლოვანი სასით. „მუცლის ნეკნები“ აქვთ, ლავიწი — არა. თავის ტვინი საკმაოდ განვითარებულია. გამოირჩევიან კარგი სმენით და მხედველობით. გულის პარკუჭები მთლიანად გადატიხრულია, მაგრამ აორტის რკალები ერთმანეთთან ხვრელითაა დაკავშირებული, რის გამოც არტერიული და ვენური სისხლი ერთმანეთს ერევა. საშარდე ბუშტი არა აქვთ. ფილტვები კარგადაა განვითარებული. ენა უძრავია. კონუსური კბილები ფოსოებშია ჩამჯდარი. ნიანგები გავრცელებულია ტროპიკულ სარტყელში. შეუძლიათ ერთი წყალსატევი ... კითხვის გაგრძელება »

კასპიური გეკონი – cyrtopodion caspius
საშუალო ზომის გეკონი, რომლის სიგრძე 15-17 სანტიმეტრს აღწევს (კუდის ჩათვლით). როგორც გეკონების უმეტესობა, კასპიური გეკონი სანადიროდ საღამოს გამოდის. სამაგიეროდ, ბევრი გეკონისგან განსხვავებით, ამ სახეობას არ შეუძლია ვერტიკალურად განლაგებულ შუშაზე აძვრომა. ტანი, რომელიც მცირე ზომის ხორკლებით აქვს დაფარული ძირითადად ნაცრისფერია, 5, ან 6 შავი ზოლით. გავრცელებულია თითქმის მთელ საქართველოში. რაც შეეხება კვებას, მის რაციონს შეადგენენ მწერები და ობობისებრნი.

ავტორის პირადი გამოცდილებიდან: სახლში ყოლის დროს აუცილებლად უნდა ჰქონდეთ რაიმე სამალავი, წინააღმდეგ შემთხვევაში განიცდიან სტრესს. სასურველია ერთად რამდენიმეს ყოლა.

სტატიის მოწოდებისთვის მადლობას ვუხდით ბადრი ბერიაშვილს

ისტორია
მიუხედავად იმისა, რომ ძველად მწყერს ჩინეთსა და იაპონიაში ამრავლებდნენ, მათი მოშინაურების პროცესი მხოლოდ მეოცე საუკუნეში დაიწყო.

 

დღეს ყველაზე ფართოდ იაპონური ჯიშის მწყერია (Coturnixjaponiens) გავრცელებული, შედარებით ნაკლებად კი “ფარაონი”. როგორც ცნობილია, მწყრის სქესობრივი მომწიფების პერიოდი მოკლეა 40-45 დღე, აქედან გამომდინარე სწრაფად იზრდება და ადრეულ ასაკში მრავლდება. მწყრის ხორცის ცოცხალი წონა საშუალოდ 150-160 გრამია, ამასთან მდედრის წონა 20-25%-ით მეტია მამრის წონაზე. ამ მახასიათებლის მიხედვით მწყრის სქესის გარჩევა ადვილდება. მდედრი 300-330 კვერცხს დებს წელიწადში (რა თქმა უნდა, საუბარია ფერმის ფრინველზე), რომლის საშუალო წონა 10-12 გრამია.

მწყერი სხვა ფრინველებთან შედარებით ნაკლებად ავადდება, ამიტომ მის კვერცხს მედიცინაშიც კი იყენებენ სხვადასხვა ვაქცინის დასამზადებლად. მწყრის კვერცხი შეიცავს ბევრ ამინომჟავას, მაკრო- და მიკროელემენტს. მისი კვერცხი ორგანიზმიდან რადიოაქტიური ნივთიერებების გამოდევნას უწყობს ხელს. ჩინეთში, იაპონიასა ... კითხვის გაგრძელება »

ჭრელი მორიელი (Buthus eupeus) ბინადრობს მცხეთაში, კოჯორში და ა.შ.

ძალიან საინტერესო არსებაა სხვა buthus-ებთან შედარებით ძალიან აგრესიულია. მაგრამ ამ ოჯახის მორიელების წარმომადგენლებს არ გააჩნიათ სასიკვდილო შხამი (რა თქმა უნდა ალერგია თუ არ გაქვთ მის შხამზე)

სტატიის მოწოდებისთვის მადლობას ვუხდით ბადრი ბერიაშვილს

საქართველოს ფაუნის ერთ-ერთი წარმომადგენელი – Steatoda paykulliana, ანუ იტალიური სტეატოდა, რომელსაც ხშირად მსგავსობის გამო კარაკურტს ეძახიან. ამიტომ სტეატოდების ამ წარმომადგენელს ინგლისურენოვან ქვეყენებში false black widow-ს ეძახიან, ანუ ცრუ კარაკურტი.

ეს ობობა, კარაკურტების ახლო ნათესავია. აქვს იგივე ზემოქმედების შხამი – ნეიროტოქსინი. თუმცა მათი შხამი ბევრად უფრო სუსტია და ამიტომ ადამიანებისთვის არანაირ საფრთხეს არ წარმოადგენს.

გავრცელებულია მთლიან საქართველოში, გარდა მთიანი რეგიონებსა. ბინადრობენ ფაქტიურად ყველგან – სახლებში, სარდაფებში, მინდვრებში და ა.შ.
ამ ობობისთვის დამახასიათებელი ნიშანია მათი ორნამენტი მუცელზე. დედლები მამლებისგან ადვილად განირჩევიან ზომით და წითელი ფერით, მამლებს მუცელზე თეთრი, იშვიათად ყვითელი ზოლები აქვთ. გვხვდება ზოგი ეგზემპლარი, რომლებსაც არ აქვთ ზოლი მუცელზე. მისი ზომა გაშლილი ფეხებით 2.5-3 სანტიმეტრია.

გამრავლების დროს დედალი კვერცხებს ათავსებს 3 პარკში, საიდანაც რამდენიმე კვირის შემდეგ იჩეკება ასობით და ათასო ... კითხვის გაგრძელება »